Postawione Jezusowi przez faryzeusza pytanie – które przykazanie w Prawie (Torze) jest największe? – wtedy było elementem rozgrywki kapłanów judaizmu z Jezusem. Dziś pytanie i odpowiedz jakiej Chrystus udziela: „Będziesz miłował Pana Boga swego całym swoim sercem, całą swoją duszą i całym swoim umysłem. To jest największe i pierwsze przykazanie. Drugie podobne jest do niego: Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego”, wpisuje się w inny kontekst i inną debatę.
Wydaje się, iż choć współcześnie wciąż jest ważne jakim najważniejszym przykazaniem kierować się w życiu, to jednak odpowiedź dawana, szczególnie przez kulturę sekularną, jest już zupełnie inna. Dziś przekonuje się nas, iż można realizować przykazanie miłości bliźniego bez radykalnego przykazania kochania Boga – całym sercem, duszą, umysłem. Wiele osób sądzi, że można w laickiej i ateistycznej atmosferze stworzyć cywilizację bez religii i Boga, która jednocześnie będzie tworzyć harmonijną i pokojowa wspólnotę, nauczy opanowania egoizmu i przemocy, poradzi sobie ze starością i cierpieniem po stracie bliskich, zapewnieni dobrobyt i bezpieczeństwo. Nie potrzebujemy Boga i wszystkich związanych z religią rytuałów, dogmatów, zasad, ale wciąż potrzebujemy moralności, wierności, tradycji, entuzjazmu, wyobraźni, pracy, lojalności, uczciwości, by móc zaistnieć jako godziwa społeczność. Liberalno-laickie środowiska przekonują, iż więzią, która spoi pluralistyczny i polifoniczny świat, nie musi być religia, nawet rozumiana jako tradycja, a może się nią stać społeczne wychowanie, etos ateistycznego dobrego świata. Kluczową rolę odegra tu edukacja jako najskuteczniejsze lekarstwo i remedium na cały szereg bolesnych społecznych i politycznych problemów. Szeroki oświeceniowy nurt kultury powinien zastąpić dotychczasową siłę religijnych przykazań. Wielkie dzieła stworzone przez człowieka – literatura, filozofia, malarstwo, muzyka, architektura, nauka – posiadają wiele treści motywujących moralnie, są źródłem sensu, mocy, nadziei, mądrości. Dzięki temu kultura i wiedza pomogą współczesnym stawić czoła niekończącym się wyzwaniom naszej ziemskiej egzystencji.
