Wobec in vitro. Genetyczne, moralne, filozoficzne, teologiczne i prawne aspekty zapłodnienia pozaustrojowego, podręcznik bioetyczny pod patronatem abp Henryka F. Hosera SAC, red. naukowa: ks. dr hab. Jacek Grzybowski, prof. UKSW, ks. prof. Franciszek Longchamps de Bérier, Kielce 2017, Wydawnictwo Jedność, ss. 365.

Poważne odpowiedzi na pytania bioetyczne nie mogą zostać udzielone w sposób pełny, racjonalny i kompetentny bez całościowej argumentacji medycznej, biologicznej, prawnej, antropologicznej bądź metafizycznej, czyli bez zrozumienia tego, kim jest człowiek w swej najgłębszej godności oraz jaki jest świat, który go otacza. Książka Wobec in vitro w kolejnych rozdziałach dotyczy zagadnień bioetycznych, choć koncentruje się na jednej tylko, ale jakże ważnej, kwestii – na zapłodnieniu pozaustrojowym. Książkę polecamy wszystkim zainteresowanym, aby nie stawali samotnie wobec rzeczywistości in vitro. Szczególnie przeznaczona jest ona dla osób, które chciałyby – bez ulegania emocjom, naciskom czy reklamie – rozpoznać rzeczowo i z perspektywy etyki zagadnienie zapłodnienia pozaustrojowego. Dedykowana jest jako podręcznik dla tych, którzy zainteresowani zagadnieniami bioetycznymi, chcieliby dzielić się wiedzą z innymi na lekcjach, konferencjach, kursach czy rożnego rodzaju spotkaniach formacyjnych. Dlatego książkę zamyka aneks, w którym metodycy nauczania zaproponowali cztery konspekty lekcji oparte na artykułach zawartych w podręczniku tak, aby nauczycielom, katechetom lub wykładowcom ułatwić poprowadzenie zajęć na tematy bioetyczne. Wszystko z intencją pomocy w kompetentnym i wieloaspektowym podejmowaniu niełatwej, a jednocześnie wyjątkowo aktualnej i szeroko dyskutowanej problematyki. Dzięki pracy zespołu ekspertów i redaktorów, któremu patronował oraz przewodniczył abp Hoser, w niniejszym opracowaniu zebrano i krytycznie omówiono główne linie argumentacyjne, które pojawiają się w sporze o status ludzkiego zarodka i o godziwość stosowanej skutecznie wobec ludzi już od 1978 roku procedury zapłodnienia pozaustrojowego. Perspektywą wiodącą jest tu z jednej strony rzetelne przedstawienie techniki in vitro z całym jej zapleczem i konsekwencjami medyczno-zdrowotnymi, dotykającymi zarówno dzieci poczęte tą metodą, jak i ich rodziców; z drugiej strony analiza moralna i filozoficzno-etyczna oparta na racjonalnych argumentach. Pragnąc zachować precyzję dociekań, autorzy starali się pamiętać, że przedstawienie racji etycznych lub filozoficznych przeciw procedurze in vitro nie powinno służyć wyprowadzaniu bezpośrednich wniosków normatywnych z faktów biologicznych. Wszelako moralny i filozoficzny namysł nad godziwością praktyk medycznych jest niemożliwy bez danych dotyczących natury i struktury ludzkiego zarodka, jakich dostarczają nauki przyrodnicze. Całość przygotowanej książki dopełnia obszerny rozdział poświęcony ludzkiej płodności. Ujawniające się coraz dotkliwiej komplikacje z zajściem w ciążę, doczekaniem się upragnionego potomstwa czy zastępowalnością pokoleń – szczególnie w społecznościach bogatych i uprzemysłowionych – sprawiły, że medialnie rozpropagowana procedura in vitro wydała się szerokim kręgom społecznym wręcz jedynym i zbawiennym alternatywnym rozwiązaniem. Płodność jako dar natury to wiążąca się z ogromną odpowiedzialnością wielka obietnica złożona w kobiecie i mężczyźnie. Komfortowy, nastawiony na zysk i sukces, model życia spycha płodność, szczególnie w przypadku kobiet, na margines. Kiedy zaś wreszcie pojawia się zgoda, aby odpowiedzieć na naturalne przecież pragnienie potomstwa, niepłodność potrafi ukazać swe bolesne okrucieństwo.