Jaka idea, jakie wartości, jakie kategorie są ważniejsze niż własne życie? Doświadczenie historyczne wieków pokazuje, iż są ludzie dla których wiara, honor, ojczyzna, rodzina stoją wyżej niż ich własne życie. Czy może być większe świadectwo prawdy jak oddanie życia, postawienie jako „dowodu” tego, co prawdziwe własnej egzystencji?

W chrześcijańskiej literaturze opisów oddania życia za wiarę jest bardzo wiele. Te najważniejsze zebrane są w „Acta martyrum” – antycznych dokumentach opisujących okoliczności aresztowania i męczeńskiej śmierci ofiar prześladowań religijnych. Najczęściej są one w formie protokołów sądowych. Zawierały pytania i odpowiedzi. To sprawozdania z procesu i egzekucji męczenników chrześcijańskich w Cesarstwie Rzymskim.

Nazywane są acta martyrum ponieważ są opisem męki i oddania życia tych, którzy stali się świadkami. Termin ten – „martyr” – oznaczał najpierw w języku greckim świadka. Dopiero przez świadectwo męczeńskiej śmierci zaczął oznaczać osoby, które ukazały heroiczną postawę wiary – stały się martyres – świadkami/męczennikami Chrystusa, za którego oddały życie.

Stąd już od pierwszych wieków w Kościele rozpoczął się kult męczenników-świadków, a ich życie stawało się wzorem i dowodem prawdziwej wiary. Opowiadano o nich, czczono miejsca ich pochówku, stawiano świątynie, by ukazać ich postawę.

Dziś nie żyjemy w czasach prześladowań, ale sądzę, że trudno jest być świadkiem (w sensie martyr) wiary, Chrystusa, Kościoła.

Tylko jednak tak rozumiana wiara, wiara dowodu jakim jest świadectwo, sprawia, że katolicyzm to nie ideologia, nie system światopoglądowy. To styl życia, to postawa ukazująca wartości i prawdziwość tego, w co wierzymy.